Ўсимлик илдизидан кофе, картошка пўстлоғидан бензин, чигирткадан ширинликлар. ЎзМУ Жиззах филиали ёш тадқиқотчиларининг кашфиётлари катта қизиқишларга сабаб бўлмоқда

Ўзбекистон Миллий Университети Жиззах филиалининг бир гуруҳ ёш тадқиқотчилари устозлари билан ўсимлик илдизидан табиий кофе, картошка пўстлоғидан бензин олишни ихтиро қилишди.

Бу ҳақда “Jizzax MTRK” хабар бермоқда. Ҳозирча номи ошкор этилмаётган ўсимликдан тайёрланган ушбу табиий кофе, тадқиқотчилар фикрига кўра, инсон организми учун фойдалироқ, нархи ҳам анча арзон бўлади.

– Бу ўсимлик таркибида саратон ҳужайраларига қарши модда мавжуд. Ушбу модда ўсмаларни йўқотиш хусусиятига эга, — дейди биология фанлари доктори, доцент Муҳаммаджон Мустафоқулов. – Бу лойиҳа учун президентимиз томонидан 250 млн сўмлик грант ажратилди. Дастлабки ишлар тўлалигича якунланди, лабораториялар хулосалари олинди. Санитария-эпидемиологик осойишталик маркази томонидан мазкур ичимлик ичиш учун яроқли экани тасдиқланди. Ҳайвонларда ҳам синовлар олиб борилди. Ҳозирги кунда бу ишимиз учун муаллфлик гувоҳномаси олганмиз, энди уни патентлаш ҳаракатидамиз. Патент олинганидан сўнг иш таркиби ошкор этилиб, маҳсулот сотувга чиқарилади.

Университет ёш тадқиқотчилари чиқитлардан биоёқилғи олиш устида ҳам изланишлар олиб боришмоқда. Ҳозирга келиб, улар картошка пўстлоғидан бензин олиш усулини кашф қилишган. Шу билан бирга ёш тадқиқотчилар шу каби чиқиндилардан этил спирти ва биоўғит олишмоқда.

– Биз қўллайдиган микроорганизм 30 фозидан 50 фозигача этанол синтез қила олади. Бунда 1 кг картошка пўстлоғидан 300-500 граммгача этанол ажратиб олиш мумкин, — дейди ЎзМУ Жиззах филиали талабаси Бобуржон Анваров. – Этанолни спиртга, яъни газохол аралашмасига келтирганимиздан кейин 15—30 % гача қўшишимиз мумкин. Демак, биз 300 грамм этанол олиб, бемалол 2 литр бензин, яъни биоёқилғи ҳосил қила оламиз. Бу ёнилғи ҳаво ифлосланишини камайтириш баробарида, бензин таннархи тушишига ҳам сабаб бўлади. Мисол учун, ҳозирги кунда 1 литр бензиннинг таннархи 6000 сўм бўлса, биз ишлаб чиқарган маҳсулот таннархи 5000 сўмга тушади.

Университет тадқиқотчилари шунингдек, чигирткалардан турли истеъмол маҳсулотлари, жумладан, ширинликлар, макарон маҳсулотлари ҳам ишлаб чиқишмоқда. ЎзМУ Жиззах филиали талабаси Ислом Раҳматуллаевнинг таъкидлашича, чигиртка уни таркибида одатий истеъмол маҳсулотларидан кўра оқсил кўпроқ. Бундан ташқари чигиртка уни макро ва микро элементларга бой бўлиб, унинг 0,5 килограмми 1 кг оддий макарон калориясини беради.